Nsawam 12 november

Hallo allemaal

Ik hoorde dat het voor sommige mensen al een gewoonte is geworden om op zondagochtend, onder de koffie te kijken of er al weer een nieuw verhaal is (he zus). Leuk hoor ! Maar helaas , dit is mijn laatste verhaal. Mijn laatste volledige week zit er op. Volgende week nog 4 dagen werken (nu op elke afdeling nog 1 dag meedraaien) en op vrijdag start mijn trip naar het zuidoostelijke deel van Ghana, afgesloten met een paar dagen strand. En op 25 november kom ik weer thuis.

Voelt best wel raar, want hoe langer je hier bent, hoe meer je je thuis voelt. Maar ik zie er nu erg naar uit om iedereen weer te zien. Maar gisteren kwam hard het besef, dat weggaan ook betekent afscheid nemen van heel veel mensen, die heel veel voor mij hebben betekend hier, en niet te vergeten Ghana zelf met al zijn intensiteit, uitdagingen, kleuren en uitersten! Wat ga ik het missen !

Dus nu nog even wat laatste belevenissen. De afgelopen week was ik uitgenodigd bij een collega voor een Ghanese maaltijd. Het was Banku met tilapia-vis. Banku wordt gemaakt van mais en cassave. Het schijnt een tijdrovend proces te zijn, van 2 dagen mais weken, dan verpulveren en mixen met cassave. Je krijgt dan een kleffe deegbal. Hierbij wordt een saus geserveerd, waar je de Banku in doopt. Men eet hier niet met bestek, maar met je rechterhand pluk je dan wat deeg en maakt daar een balletje van. De vis was vooral erg lekker. Speciaal voor mij hadden ze het niet scherp gekruid gelukkig. Zelf houden de Ghanezen erg veel van pepers. Maar het meest populaire gerecht in Ghana is fufu, gemaakt van cassave met yam, (dat is een soort aardappel), of van cassave met plantein. (Plantein ziet er uit als hele grote bananen, maar de smaak is heel anders). Deze ingrediënten worden samen in een houten bak fijn gestampt met een grote houten stok, tot dit ook een kleffe bal is. Maar de fufu kun je niet kauwen, die moet je gelijk doorslikken. Vaak wordt dit geserveerd met een scherpe saus. Als ze dit aanbieden zeg ik altijd dat ik het al geprobeerd heb.

Ook mocht ik deze week een bezoekje brengen aan 1 van de amputatie-groep, (de moslim man met 4 vrouwen) die was opgenomen in het ziekenhuis. Dit was een overheidsziekenhuis en dan zijn de voorzieningen minimaal. Een hele drukke poli en hele sobere zalen. De zaal waar deze patiënt lag, bood plek aan 10 bedden, met, als het meezat, een groezelig laken er op. Dus geen elektronisch verstelbaar bed, televisie of radio. Hij was opgenomen i.v.m. hoge bloedsuikers, maar vertelde dat dit nu al beter ging. Hij dacht er over om een vijfde vrouw te trouwen, dan kon de eerste met pensioen, ha,ha. Ook is het zo, dat in dit ziekenhuis alleen medische zorg wordt verleend, geen fysiotherapie overigens. Dat houdt in, dat familie verantwoordelijk is voor de persoonlijke verzorging en daaronder valt dus ook zorgen voor zijn eten en wassen. Sommige familieleden koken thuis, of anders kunnen ze een maaltijd kopen in de kantine van het ziekenhuis. Wat een totaal andere wereld !

Ook kwam er afgelopen week een Ghanese dokter die regelmatig langs komt voor tenotomie van de achillespees bij kindertjes met klompvoetjes. Dat gebeurt gewoon op een bureautje, kleedje er over klaar. Bij kleine kindertjes zijn dit kleine ingrepen. De achillespees wordt doorgesneden en dan wordt het beentje tot de heup gegipst. Dit blijft zo’n 2 -3 week zitten. Niets geen hechtingen. Het schijnt dat de pees vanzelf weer aan elkaar groeit. Een moeder vond dat zo spannend dat ze er zelf bij moest huilen. En als het kindje moet huilen, hup, aan de borst, terwijl de dokter nog in de hak aan het peuteren is.

De weekeinden in Ghana staan vaak in het teken van begrafenissen. Dit zijn eigenlijk feesten die wel een paar dagen duren. Natuurlijk hebben mensen hier geen mogelijkheden om rouwkaarten te versturen, dus wordt een begrafenis aangekondigd middels aanplakbiljetten (zie foto) Helemaal onderaan staat dan het kledingvoorschrift (helaas op de foto niet goed te zien). Dit is meestal zwart, met rood. Hoe jonger de persoon was, des te meer rood. Deze ‘feesten’ vinden altijd buiten plaats en zijn meestal heel groots opgezet. En eten maakt hier ook onderdeel van uit.

Op de kinderafdeling is deze week driftig geknutseld. Overal papier en verhitte koppies (maar dat is eigenlijk elke dag zo bij deze temperatuur). Dus ik dacht, moet maar even kijken wat ze maken: kerstboompjes. Op 1 of andere manier past dat niet. De zon staat te branden aan de hemel en je zweet overal waar mogelijk en dan……kerstboompjes. Ook hier beginnen de voorbereidingen op tijd. Er is nu een opnamestop, zodat alle moeders met baby’tjes en de amputatie-patiënten voor de kerst thuis zijn. Ook vandaag ging weer een mevrouw naar huis. Ook deze prothese was afgewerkt, maar helaas was de kleur weer een probleem. Bij dit soort prothese bepaalt de kleur van de panty die er over gaat de ‘huidskleur’. En helaas zijn er niet veel verschillende soorten bruin/zwart. Eerst was die te zwart en toen te licht bruin. Tja, wel jammer.

En zo ben ik aan het eind gekomen van deze brief en dus ook aan het eind van deze manier van contact tussen Ghana en Nederland.

Ik hoop dat jullie een beetje een beeld hebben kunnen krijgen van de mooie, warme, schrijnende, positieve, confronterende en relativerende elementen van deze periode. En wil jullie nogmaals bedanken voor de donaties en de lieve berichtjes die ik van jullie heb gekregen !

En tot ziens in Nederland !

Veel liefs, Marieke